Didalam masa yang bergelora di masa itu maka ketiga
terpaksalah bersama-sama bertindak oleh itu peluang ini diambil untuk menyebut
sedikit sebanyak riwayat Negeri Perak yang berlaku di masa itu terutama yang
bersabit dengan perkara yang menjadi perselisihan di masa itu sebagaimana yang
diriwayatkan oleh orang-orang tua daripada nenek-moyang yang terdahulu dan juga
daripada cerita-cerita yang lain
Mengikut adat resam dan istiadat Negeri Perak Darul
Redzuan gelaran Sultan itu ialah menerusi gelaran Raja Bendahara dan Raja Muda
daripada tiga keluarga. Apabila seorang
Sultan mangkat, maka Raja Muda dengan persetujuan Orang-orang Besar akan
ditabalkan menjadi Sultan maka Raja Bendahara pula akan naik kepada gelaran
Raja Muda dan putera baginda Al-Marhum yang sulung akan dinaikkan jadi Raja
Bendahara daripada gelarannya Raja Di Hilir dan dengan yang demikian putera
sulung Sultan yang baru ditabalkan kelak akan mengambil tempat sebagai Raja di
Hilir. Sekiranya putera sulung itu
difikirkan oleh Orang-orang Besar Negeri tidak layak oleh satu-satu sebab, maka
ia akan diketepikan. Satu lagi syaratnya
adalah gelaran itu dipilih daripada waris-waris Diraja daripada keturunan pihak
lelaki.
Adat atau peraturan ini akan memberi peluang iaitu
seorang Sultan itu ialah seorang yang telah berumur tua oleh kerana ia akan
memegang dua jawatan atau gelaran sebelum ia dilantik atau ditabalkan menjadi
Sultan. Ini akan membolehkan bakal-bakal
Sultan mendapat pengetahuan yang penting di dalam menjalankan kewajipannya
kelak sebagai seorang pemerintah. Ada juga tidak baiknya
yang boleh menyebabkan seorang itu boleh diketepikan (passed over) sebagaimana
yang telah terjadi kepada Raja Yusof dan Raja Abdullah.
Sebagaimana yang diriwayatkan iaitu kejadian itu
berpunca selepas kemangkatan Al-Marhum Sultan Abdullah Muhammad Shah, Sultan
Perak yang kedua-puluh dua (1841-1850) Al-Marhum Durian Sebatang di dalam tahun
1850. Mengikut adat, maka Raja Yusof,
Raja di Hilir, putera sulong kepada Al-Marhum yang baru mangkat sepatutnya
dilantik menjadi Raja Bendahara.
Sebaliknya, Raja Muda Jaafar yang baru ditabalkan sebagai Sultan yang
kedua-puluh tiga – Paduka Seri Sultan Jaafar Muazam Shah (1850-1865) tidak
bersetuju dengan Raja Yusof dilantik sebagai Raja Bendahara kerana pergaduhan
di antara mereka berdua semasa pemerintahan Sultan Abdullah Muhammad Syah
(ayahanda Raja Yusof). Seperkara lagi
dikatakan Raja Yusof amat garang orangnya dan tidak disukai oleh ramai. Oleh kerana halangan daripada Sultan Jaafar,
maka Raja Yusof telah diketepikan.
Sebaliknya pula, Raja Ismail ibni Syed Alkhairat Siak dilantik sebagai
Raja Bendahara tetapi lantikan itu ada kesulitan kerana Raja Ismail tidak boleh
mewarisi takhta kerajaan Perak kerana ayahandanya daripada Siak dan bondanya
saja daripada keturunan raja-raja Perak.
Kesulitan itu telah dapat diatasi dengan syarat dan penjelasan iaitu di
masa hadapan Raja Ismail tidak akan boleh dinaikkan kepada jawatan atau gelaran
ke atas daripada Bendahara tambahan pula di zaman dahulu pun jawatan atau
gelaran Bendahara adalah dipegang oleh orang kebanyakkan daripada keturunan
Megat.
bersambung
Haji Mohd Yaakob bin Haji Abas
Al-Lamborri
HAK CIPTA TERPELIHARA
No comments:
Post a Comment